grammaticorum prima pagina      pyladis pagina prima       liber primus       liber tertius          rubricae  

---

          DEORVM GENEALOGIAE A PYLADE VERSIBVS CONCLVSAE
          LIBER II

          NVnc Iouis in sobolem taxamus uela secundi,
                   Cœlius ignota est cui genitrice pater.
          Partubus huic tribuit uarijs annosa uetustas
                   Sex numero fœtus protinus, atque decem.
5        Hunc Latona patrem Diana & Apolline feci
                   Gratia non una est partaque ab Autonoë:
          Pasithea, Euphrosyne, Aegiale, tres nomine dictæ:
                   Amphion, Calais , Zethus ab Antiopa.
          Te Semele peperit Cadmi stirps cognita Bacche,
10                Asterie quarto est Hercule facta parens.
          Arcade Callisto: Tityum fudisse tulerunt
                   Hellaron, Orchomeno de genitore satam.
          Latonam hic stupro Tityus quum forte uocasset,
                   Fixus ab Ortygio tartara nigra subit.
15       Infœlixque nomen sparsus per iugera terræ
                   Pascit inexhausto corpore semper auem.
          Taygetam nato fœtam Lacedæmone, magnum
                   Dardanon Electra prosilijsse canunt.
          Tantalon ignoto regem de uenire Corinthi,
20                Bellorum inuentrix teque Minerua ferox.
          Argeum, Autoum, Nomiumque, ab Apolline tractos
                   Fertur: Aristæum iungere fama solet.
          Cyrene quos nympha deo Peneïa fudit:
                   Si modò non uatum pondere uerba carent.
25       Ortus Aristæo tacita est Iolaus ab aluo,
                   Autonoë Actæon præda futura canum.
          Matribus ignotis Lapitham produxit Apollo,
                   Quo Lapithas dictos turba diserta putat:
          Eurynomen simul Adrasti Eurydicesque parentem
30                Et populi Aethiopes quo Garamanta sati.
          Edidit & Psychen placida deus Endelechia,
                   Insignemque modis Orphea Calliope.
          Lychione edoctum citharaque Philemona, clarum
                   Inde Arabem nactus de Babylone fuit.
35       E` nata Laucis, Sucronis coniuge, Branchum:
                   Psammathiaque tui prole Crotope, Linum.
          Huic Mopsum Manto peperit, uel dulcis Hymante:
                   Tuque Philistenem Cantio læta uirum.
          Hoc quoque tu Aesclapi, nymphaque Coronide sumptus,
40                Hippolyto uita qui redeunte peris.
          Teque Machaon habet genitorem, Asclepius illum:
                   Hic tamen ambiguo prodit, & ille toro.
          Dictus ab Argiuis radios quòd iactet, Apollo:
                   Si modò nil ficti dogma Platonis habet.
45       Chrysippus, quia non multi, uerum unicus ille est,
                   Censuit id quondam nominis esse deo:
          Cuius in assensum prisci uenØre Latini,
                   Qui Solem, cui par non fuit ore, uocant.
          Speusippus dictum multis à uiribus ignis,
50                Flammifero gradiens quem uehit axe, putat.
          Ex alijs atque ex alijs quòd flexibus orbis
                   Assurgens ortus proferat ille suos.
          Protulerat doctus magno à Zenone Cleanthes,
                   Se nondum passus diriguisse fame.
55       At tu Cornifici, quoniam referatur ad ortus
                   Orbem inter mundi, nomen habere canis.
          Quòd perimat dixere alij, atque animantia tollat,
                   Corrupto quotiens aëre pestis adest.
          Vnde illum gestare arcus, & tela sinistra,
60                Quæ iaciat, morbos quum ferit orbe, ferunt.
          At quia tergemina est ipsius gratia dextra,
                   Hunc medicaque putant arte ualere deum:
          Quum Solis calor ipse omnes depellere morbos,
                   Temperie soleat concomitante sua.
65       Sunt qui illum tanquam pellentem corpore tristes
                   Languore, dictum sapere ferre uelint.
          Hinc & Alexicacon nobis uaga fama uetustos
                   Rettulit hunc solitos dicere Cecropidas.
          Lœmion hinc Lyndi finita peste uocatum,
70                Hunc etiam summo prorsus honore colunt.
          Virgoque Vestalis sacris huic rite peractis,
                   Et medice, & Pæan dicere Apollo solet.
          Hunc Pæana tulit sedatis Græcia morbis,
                   Vel quia dispergens noxia tela ferit.
75       Ante quibus magnum telis Phytona peremit:
                   Dum puer in cunis ipse sororque iacet.
          Quo quia perpetuis celebratus laudibus ille est,
                   Dum Pæan toto uictor in orbe sonat:
          Hinc factum, ut Pæan Phœbi pro laude feratur,
80                Et si qua est alijs sæpe relata deis.
          Pythius hinc etiam dictus Phytone perempto,
                   Vel quia putrescant fœda calore dei.
          Delius & fertur, claro quòd lumine monstrat
                   Cuncta: uel in Delo est hunc quia nixa parens.
85       Cynthius à Cyntho, Deli qui sidera monte
                   Pulsat, & ipsius condita templa gerit:
          Ortygius, quoniam Delos sibi nomina multa
                   Sumpsit. & Ortygiam, Pyrpileamque uocant:
          Asteriam, Lagiam, Mydiam, Cerham, atque Cynethum:
90                Quin illi interdum Cynthia suggeritur.
          Fama cothurnicis tamen hanc de nomine dictam,
                   Ortygiam, est ortyx quæ uocita, refert.
          Nam Iouis Asterie quum uim fugitaret, in illam
                   Versa prius fuerat, quàm scopulosa foret.
95       Inde autem quum formam aquilæ sumpsisse eandem
                   Vrgeretque deus, saxea facta fuit.
          Et latuisse diu saxo mutata sub undis
                   Creditur, inuita ne poteretur amans.
          Sed tandem precibus Latonæ adiuta sororis,
100               Permissa est undis exeruiße caput.
          Vnde putant Delon posthac cognomine dictam,
                   Quæ sese ostendit quum latuisset aquis.
          Hinc ergo Ortygia, Asterie est hinc insula primum
                   Dicta, tot ex illo prædita nominibus.
105     Latonamque Iouis plenam, Phytonis acerbis
                   Exagitata diu qum foret illa minis,
          Excepit miserata soror. tulit illa gemellos,
                   Et Phœbum & Phœben, iussa quiete frui.
          A` specie Phœbum, multoque nitore, uocarunt,
110               Splendidus & pura sit quia luce deus.
          Est Clarius dictus, Clario Colophonis ab urbe,
                   Qua solitum multo constat honore coli.
          Tum Nomius non ille greges quòd pauerit olim,
                   Sed quòd quæ Tellus omnia pascat agit.
115     Et Lycius, quoniam Lycus est quoque dictus ab Argis:
                   Nam similis multum creditur esse lupo.
          Vtque armenta lupi rapiunt, sic humida quæque
                   Attrahit, & radijs surripit ille solo.
          Siue quòd albescant ortum post omnia solis,
120               A` luce exceptum nomen id esse uolunt.
          Thymbræum appellant, pluuios quòd is excitet imbres:
                   Quod tamen à Tymbra maxima turba refert.
          Hæc herba est Latijs populis Satureia dicta,
                   Forsan & Origanum quam uocitare solent.
125     Hac ager Iliacis tectis uicinus abundat,
                   Inde ibi Tymbræo sunt sacra templa deo.
          Grynæum nemus est, dedit urbs cui Grynia nomen,
                   Quæ sedet Aetolis Ionijsque locis:
          Id tibi Phœbe sacrum, Grynæus & inde uocaris:
130               At Myrhinus, Myrhina te quòd in urbe colunt.
          Phocidis à Cyrrha pariter Cyrrhæus Apollo,
                   A Pataris Lyciæ sed Pataræus adest:
          Huic in utroque loco quoniam tribuantur honores,
                   Dictus ab aurata Chrysocomusque coma.
135     Cecropis uicis quia sit celebratus, Agyieus,
                   Nomine quo uicos Attica terra uocat.
          Sminthius à templo, quod quondam Teucrus in oris
                   Troijugenum fertur constituisse deo,
          Postquam terrigenas serrato prælia uidit
140               Edere clypeos loraque dente sibi.
          Quos quoniam Sminthas appellat Gnoßia tellus,
                   Sminthion hic Phœbum, Sminthia templa uocant.
          Quodque arcus speciem argenti diffundit in altum,
                   Exoritur quotiens, Argyrotoxus erit.
145     Quottidie uerò quoniam renouatur, & ipse
                   Gignitur, ac gignit splendidus ore micans,
          Argeneten Dores simul, & dixere Phaneta:
                   Loxiam obliquus circulus esse facit.
          Vlion inde, salus quoniam tribatur ab ipso,
150               Mæonius uates protulit ore graui.
          Est Libycis saluis dictusque Libyßinus olim,
                   Qua sua Trinacrius terga Pachynus habet.
          Tum soror est Phœbi uario quoque nomine culta,
                   Quod fuerit nobis parua referre mora.
155     Diana est, quòd nocte diem quasi conficit, aut quòd
                   Tempus eam duplex noxque diesque uidet.
          Quod iuuet, est Iuno: Lucinaque, prodere luci
                   Quod soleat partus mensibus illa suis:
          Aut oculis lucique fauens, uel forsan ab illo
160               Qui sacer huic fuerat lucus in Exquilijs.
          Dogmate quin etiam dicta Ilithyiï??a pelasgo,
                   Hanc quia placaret fœmina parturiens.
          Artemis hæc eadem, ceu quæ secet aera magnum,
                   Fertur ab his quibus est atticus ore lepos.
165     Quod triuijs pæerat, Triuian causantur: ob idque
                   Tris facies reddunt, oraque terna deæ.
          Sed Lunam iccirco, noctu quòd luceat una,
                   A` radijs uel quòd lumina Solis habet.
          Persephone est Græcis, atque hinc Proserpina nobis,
170               Vel ce proserpens credita utrinque gradi.
          Dictynam à capto summersæ retibus olim
                   Corpore Minois uim fugientis agunt.
          Vnde etiam montem, quo templa fuere Dianæ
                   Condita, Dictynnum Cretica terra uocat.
175     Nata quòd in Delo est cum Phœbo, Delia, fratre
                   Dicitur. at Phœbe, pura quòd ore nitet.
          Quod centena deam placaret uictima, uel quod
                   Centum errare annos non tumulata daret,
          A` Græcis Hecate est: Pergæaque ab urbe uocat
180               Pamphiliæ, Perga, qua sibi phana tenet.
          Bis septem Amphion Niobe temeraria coniunx
                   Fœta tibi est, arcu quos dat Apollo neci.
          Semarchum, Epinitû, Archemorû, Antegorumque uocarût,
                   Phædimon, & Sipylon, Tantalon atque, mares.
185     Quattuor ast alij mutarunt nomina primis,
                   Te quibus Alphenor fuppofuisse uolunt.
          Et simul Ismenum, Damasitona, & Illioneum:
                   Sed maribus numero est fumpta puella pari.
          Nerea, Pelopia, Cleodoxe, Chloris, Ogune,
190               Cum Phytia, extrema est Astycratia soror.
          Pulchra Itylum Zeto, atque Thyim produxit Aedon,
                   Mortua quæ de te Cardue nomen habet.
          Enixa è Baccho Venus est Hymenæa. Thyoneus
                   Est etiam Bacchi, matre latente, genus.
195     Fertur & è Baccho peperisse Ariadna Thoantem,
                   Qui tulit obscuris nixibus Hypsipylen.
          At Bacten Bacchum, & Graij dixere Babacten,
                   Clamorem uaxin quòd sua lingua notet.
          Nam madidi uino magnos efferre tumultus,
200               Bacchantesque solent sæpe uocare deum.
          Bassarea appellant, quoniam sit bassara uestis
                   Baccharum, ad summos usque remissa pedes:
          Lydia quam mittit. locus est nam Bassara, uestes
                   Qua similes fiunt Lydia terra tuus.
205     A` strepitu Bromius, quòd uociferetur Iacchus:
                   Quod curis soluat corda, Lyæus erit.
          Nec minus Alysius, latio seu nomine Liber.
                   Quod pius est, Eleus dicitur esse pater.
          Hunc utero (ut fama est) Semeles à fulmine tactæ,
210               Iuppiter excepit supposuitque sibi,
          Hinc laferi insutus quia sit Iouis, Eraphioten:
                   Nam suere est raptin, lingua pelasga refert.
          Quodque Iouem pupugit, Dionysius: ostia lucis
                   Quod bis adit, nomen huic Dithyrambus adest.
215     Seu quòd ad os iterum quæ sunt admissa, redire
                   Cogit, & arcani non tenet ille fidem.
          Quodque duas matres est uisus habere, Bimater
                   Dicitur: hinc Semele Iuppiter inde fuit.
          Nyctilium perhibent, noctu quia membra resoluat,
220               Vel quòd nocturno tempore sacra ferat.
          Nysæus fuerit, quia sit quoque pungo nyazo,
                   Vrbs illim Aegypti uel quia Nysa colit:
          Qua primum hinc reserunt uinum ostendisse, uel illa
                   Nysa Helicon , pagus qua patet ara tuus.
225     At quia grassentur bacchantum membra, Thyoneus
                   Extiterit: ferri est impete namque thyin.
          Mænalius, quòd turba furat: uel ab Arcade monte,
                   Annua quo soliti condere sacra deo.
          Dictus ab elatis bacchantum uocibus Euan,
230               Aut Euan Bacchum Phryx quia sermo uocet.
          Quòd madidos faciat quòd uino corpus inundet,
                   Dorica Brysæum dogmata sæpe canunt:
          Aut quia Brysæa celebretur in urbe Laconis
                   Præcipuo culti nomen ab urbe gerit.
235     Euchion à precibus quòd uota precesque litantum
                   Susciperet, dictum nuncia fama tulit
          Euhyon à magno cœli rectore uocatum,
                   Id sonat in Latijs filius euge bonus.
          Namque giganteo tremerent quum numina bello ,
240               Iamque polum manibus turba teneret atrox,
          Primus ibi indutus Bacchus noua membra leonis,
                   Horrendum subita morte giganta premit.
          Quo pater exultans tunc Iuppiter, Euhye dixit,
                   Ingenti fassus pectore lætitiam.
245     Montibus in summis quoniam sit cultus, Oræus
                   Fertur: ab Arcadiæ monte Lycæus erit.
          Lenæus, seu Leobates, à uase feretur,
                   Quo calcata fluens eijcit uua merum.
          Quodque ignem inducat neruis, pariatque calorem,
250               Sæpius Ignigenam lingua Latina uocat.
          Herculis est quarti Carthago filia dicta:
                   Huncque colunt Tyrij, fœtaque nulla patet.
          Arcadis Ionius nympha est stirps orta Selene,
                   Nomina quem perhibent exhibuisse freto.
255     Huius at Euandri mater Nicostrata proles,
                   Fertur ab ignotis edita uisceribus.
          Sed Iouis è nato Lacedæmone prodit Amiclas:
                   Argulus hoc illo est, Oebalus atque, patre.
          Oebalus, Oebalij quo sunt à rege uocati:
260               Icarus, & Ledæ Tyndarus, unde sati.
          Icarus Erigonem tulit, & te Penelopea,
                   Iphthimaque, Eumelo consociata uiro.
          Deque tot à magno quondam Lacedæmone ductis,
                   Nullius genitrix cognita uera fuit.
265     Dardanus Electræ stirps & Iouis alma secundi,
                   Dardana quo tellus nomina gensque trahit,
          Gignit Erichtonium nixa hunc Candauia partu,
                   Dicitur & coniunx illius atque soror.
          Troius hoc genitus, seu Tros: quo Troia uocata est,
270               Quæ regio fuerat Dardana dicta prius.
          Tros Ilum, Ilionem’ue, altam qui condidit urbem
                   Ilium : & Assaracum, cum Ganymede tulit.
          Ex Ilo ductum sed Laomedonta fatentur,
                   Hercule periurus qui domitore perit.
275     Quo simul Hesiona est Telamone puerpera facta,
                   Et Teucri genitrix, Antigoneque sata.
          Tithonus, Lampus, Clytionque, Hicetaon, & ipse
                   Rex Priamus, iuncto Bucolione simul:
          Matribus incertis ingens quæ prodita turba.
280               Tithono Aurora est Memnona fœta suum.
          Nymphaque Auaruarea Esipium, Pidasumque tulisse
                   De magno fertur Bucolione, duos.
          At Priamus quondam Troiæ rex inclytus, amplam
                   Progeniem uarijs partubus extulerat.
285     Hoc primum atque Hecuba de coniuge prodijt Hector,
                   Thessalicis circum Pergama tractus equis.
          Cui puer Astyanax, genitor quem sæpe Camandrum
                   Dixerat, uxore eft sumptis ab Andromacha.
          Ex Hecuba Paris est Priamo satus, atque Polites.
290               Oenone est Paridi nymphaque nixa duos:
          Daphnin, & Idæum. tacita de matre Polites
                   Dat Priamum, Ascanio qui come??s ire tulit.
          Phoantem genuit Priamoque Epitesia mater,
                   Obscuro Phorbas Illionea toro.
295     Denaque progenies Hecubæ parientis ab aluo
                   Exilijt, Priamum quam genuisse putant:
          Ilione, Thracum regi quæ contigit uxor,
                   Cassandra & uates sponsa Chorœbe tibi:
          Aeneæque sequens uestigia rapta Creusa,
300               Dum patrem & patrios sustinet ille deos.
          Laodice Thracis coniunx Helicaonis: & te,
                   Thrax cui re auro dat Polydore necem.
          Deiphobe insidijs Helenæque uxoris adempte,
                   Et qui Pelidæ Troile ab ense cadis.
305     His Helenum uatem, atque Epiri regna tenentem
                   Addimus, Aeneas unde futura capit.
          Quæque patris tumulo est mactata Polyxena Pyrrho:
                   Antiphus Atrida cæsus ab hoste subit.
          Testorium Priamo parit inde Perhibia regi,
310               Atque Iphatem, Antilochi qui cecidere manu.
          Sustulit è nympha Teucrum simul Antiodona:
                   Vnguibus hic ursi dilaceratus obit.
          Laothoë senis Althai pariente Lycaon,
                   Alter & es Priamo dein Polydore satus.
315     Te quoque Castimira genitum, à Teucroque peremptum
                   Gorgition, Priami seminis esse ferunt.
          Cui fuit & mater, siue uxor Arisba, Thymœtes,
                    Sumendi heu Graij iam male suasor equi.
          Huic & Alixirhoë peperit te nata Dimantis
320               Aesace: de ignotis cætera sumpta cohors
          Hippothous, Pammon simul, Antiphonusque, & Aganus:
                   Inde Agathon, Mestor, Dicomo??onque nothus:
          Quem pugnans Ithacus ferro confecit Vlysses,
                   Isus & Atrida percutiente cadens.
325     Quos Diomedis item uirtus subduxit, Echemon
                   Et Cromenon, paribus dum ueherentur equis.
          Patrocli & saxo Cebrion prostratus ab ictu,
                   Laocoonque sacer maxime Phœbe tibi.
          Mentoridæ coniunx, Polypi quoque Medisicastis,
330               Chaon &, unde Heleni nomina terra tenet.
          Et tua Polydamas coniunx formosa Lycaste,
                   Aiacisque necat quem Doridona manus.
          Aßaracus Trois generosi tertia proles
                   Dat Capyn, Anchises editis ipse Capy.
335     Non patuere tori. Aeneam Simoentis ad undam
                   E` magno Anchisa protulit alma Venus.
          Anchisen formosa patrem genitrice latente,
                   Nupta tibi Alcathaon Hippodamia refert.
          Ascanium Aeneæ coniunx enixa Creusa:
340               Iulius Ascani Rhomaque progeniti.
          Syluius à syluis, casu quibus ortus habetur:
                   E` Rhomaque urbem nomen habere putant.
          Mater in obscuro est qua sit conceptus uterque,
                   Syluius Aeneæ posthumus ortus item.
345     Hunc patre defuncto, in syluis Lauinia coniunx
                   Edidit hinc, dicta est Syluia posteritas.
          Ex illo Aeneas alter satus: inde Latinus:
                   Filius hoc Alba est, hinc generatus Athis.
          Ortus Athi Capys, in Capuam quo decidit urbem
350               Nomen: ab hoc genitum Capeton esse uolunt.
          Inde refers Tyberine genus, quo uortice merso
                   Albula mutato nomine dicta fuit.
          Agrippam tamen ante seris. Remulus fit ab illo,
                   Qui Iouis ætherij fulmine tactus obit.
355     Iulius hoc, à quo gens Iulia creditur orta:
                   Hoc quoque Auentinum patre fuisse patet.
          Ille Procam, atque hic te genuisse putatur Amuli,
                   Teque simul Numitor, pignora sæua duo.
          Dat Numitor Lausum, patrui quem dextra peremit:
360               De patre Lause tuo est Ilia nata Rhea.
          Omnibus his certas nulli tribuere parentes:
                   Marte Rheaque sati Romulus atque Rhemus.