grammaticorum prima pagina      pyladis pagina prima       liber quintus       liber secundus         rubricae  

---

       DEORVM GENEA -
       logiae   a   bvrcardo   py-
       lade Brixiano uersibus elegiacis
       conscriptae, Liber
       primus

---

       CARMINE concipimus geneas cantare deorum,
                   Quos pia gentiles turba uocare solet:
          Quo’nam quisque patre, & qua sit genitrice creatus,
                   Forsitan & clarum si quid in orbe dedit.
5        In quibus Ascræi pars est non ultima uatis:
                   Multa etiam, Siculus quæ Diodorus agit.
          Quicquid & aggeßit quondam Certaldus in unum,
                   Aut ueteres scriptis nos docuere suis.
          Melpomene aßistas, turba comitante sororum.
10                Res & in hoc schedio uestra putatur agi.
          Quem primum longæua deum commenta uetustas
                   Dicitur, huic nomen Gorgonis ilia dedit.
          Quod neque fas aperire foret, nec prodere cuiquam,
                   Hac uenerata suum religione deum.
15       Hunc sine principio, nulloque autore parentem,
                   Credidit in tenebris degere posse Chai.
          Id Chaos (ut perhibent) rudis atque incondita rerum
                   Materies, uno corpore iuncta fuit.
          Cui neque quam posset quisquam dignoscere formam,
20                Nec nisi pondus iners, & graue, uultus erat.
          Dicitur hanc deus is sedem tenuisse profundam:
                   Hinc factum, ut nulli cognitus ille foret.
          Qui congesta Chao discordia ferre tumultum
                   Semina concipiens, intulit hisce manum.
25       Litigium eduxit primum: id sine matre profectum,
                   Panaque, tum Parcas exijlisse ferunt.
          Prima fuit Clotho, Lachesis subit, Atropos inde:
                   Hæ manibus uitam fataque nostra gerunt.
          Ipse Polum digitis post hæc conclusit in orbem
30                Exiguum ductis: sic uaga fama canit.
          Protulit hinc Terram, dictam quoque nomine Vestæ:
                   Quæ Famam, & Noctem, Taygetemque parit,
          Tartaron, Antæum: numero quæ pignora quinque
                   Sola creat, nullo semine fulta uiri.
35       Tum Terræ iunxisse latus, Phytonaque magnum,
                   Inde Erebum fertur progenuisse Deus.
          Mox Erebum de Nocte ferunt ter pignora septem
                   Gignere. primus Amor diceris esse puer,
          Gratia dehinc patiensque Labor, liuensque uenenum
40                Inuidiæ, Metus hinc, Frausque, Dolusque subit:
          Humanisque tenax nimium quæ mentibus hæret.
                   Nonus Egestatem sustinuitque locus.
          Hinc ea quæ miseros fertur sortita, Famesque,
                   Cum Senio, Morbus, deinde Querela uenit.
45       Pallorem, & Tenebram, ac Somnû, Mors atra sequuta est,
                   Atque Charon, penè est ultima nata Dies.
          Ast oriens Aether conclusit uiscera matris:
                   Cui soror est natos proxima nixa duos.
          Hunc primum dixere Iouem monumenta uetusta,
50                Hunc Cœlium: atque idem Cœlius esse potest.
          Iuppiter è cerebro natam eduxisse Mineruam
                   Dicitur, & nulla de genitrice, suo.
          Altera nata tulit nomen Proserpina matris,
                   Quæ (si uera canunt) illius uxor erat.
55       Qua Diana simul, Tritopatreus, Ebuleusque,
                   Et Dionysus item, prosiliere Ioui.
          De Niobe est Apis, Lysica susceptus at Hercles,
                   Hermen Cyllene protulit Arcadica.
          Sunt scita, Sol primus, Liberque ex ordine primus,
60                Pignora de incertis matribus orta deo.
          Idem Epaphum genuit, siue Isis nata Promethei,
                   Siue Io hunc tulerit: preßit utramque deus.
          Teque ex Persephone, Liber, dixere secundum
                   Mercurium, uates progenuisse pij.
65       Primus at ex illo, primaque Cupido Diana
                   Editus est: alijs nixibus Autolius.
          Lychione hunc illi peperit. fuit illa parente
                    (Sed nondum uolucri) Dædalione sata.
          Autolius primum non nota è matre Sinonem:
70                Sißyphon hic, geminos, Autoliamque tulit.
          Dicitur hac sollers quondam prognatus Vlysses,
                   Proditor hoc Troiæ patre fuisse Sinon.
          Ex Epapho Libya est, & coniuge Caßiopea,
                   Belus inexplicitis Priscus ab uberibus.
75       Ex Belo Danaus, geniti, Aegisthusque, & Agenor:
                   Sed quibus, haud clarum, matribus extiterint.
          Quinquaginta ortæ Danao, fera pectora, natæ
                   Matribus ambiguis: quæ necuere uiros.
          Nomen Hypermestra est primæ, Bona dicta secunda,
80                Tertia Amymone: cætera turba latet.
          Prima tamen scelere abstinuit, sponsoque pepercit:
                   Aegisthi reliquæ dissecuere genus.
          Quo pater his facto perituras Iuppiter undas,
                   Quas referant humeris, sub Phlegethonte dedit.
85       Lynceus Aegistho natus perhibetur, & unà
                   Quos decies fratres quinque fuisse patet.
          Tanta cohors dubium quibus à genitricibus orta:
                   Deque tot, hic nomen Lynceus unus habet.
          Iunctus Hypermestræ magnum produxit Abantem,
90                Cuius in Argiuis regna fuere diu.
          Is Prœtum, Acrisiumque è uentribus, Iasiumque,
                   Sustulit ignotis. Prœtus at ipse Meram.
          Cumque Mera geminas (si stant audita) sorores:
                   Sed non sunt illis nomina certa satis.
95       Antiopa has fertur, Sthenobœa, uel Antia nixa:
                   Sunt uario uatum pectora iudicio.
          Acrisio Danaë genita est: stetit abdita mater,
                   E` pluuio Danaë Persea nixa Ioue.
          Iasio Amphion, Thalaon, Atalantaque nati:
100               Hippomanem cursu quam superasse ferunt.
          Orta tua est Neleu coniunx Amphione Chloris,
                   Phlegræusque fuit de Thalaone puer.
          De Thalaone uiro prodit malefida Eriphile,
                   Sæua tori consors Amphiaraë tui.
105     Eurynome huic mater dicta est: sed cætera turba
                   Partubus obscuris edita prosilijt.
          Quin etiam Eurynome Thalaon tibi gignit Adrastum:
                   Argiam hic natas, Deiphilenque duas.
          Non patuit genitrix. uerum hac tu coniuge Tydeu
110               Lætus es: illa uiro non Polynice minus.
          Tertia sed Beli proles narratur Agenor,
                   Septenum tacito uentre parasse genus.
          Europam in Cretam tauro per cærula uectam,
                   Et quæ Taygetam traxit amore Iouem.
115     Quamque canunt factam nato Lacedæmone matrem:
                   Sint licet, hinc Semelæ qui tribuisse uelint.
          Hoc Polydorus item natus fluxisse putatur,
                   Et Cadmus, Phœnix, Labdacus, atque Cilix.
          Hermione Autonoen Cadmo, Semelenque, & Agauen
120               Edidit: Inoë filia quarta fuit.
          Datque Philistenem Phœnix, quo deinde Sychæus:
                   Te Phœnix triplici pignore Bele patrem:
          Didone, atque Anna, diro quoque Pygmalione.
                   Nec satis, hos uteri qui genuere, patent.
125     Tresque Cilix profert obscura coniuge natos,
                   Non ullo illustri nomine Lampsacium:
          Pyrrhodem, è silice primus qui excusserit ignem:
                   Et patrem antiqui Pygmaliona Paphi:
          Quem peperit dilecta prius sibi eburnea uirgo.
130               Deque Papho est Cinyras, matre latente, satus.
          At Cinyras Myrrham, & de Myrrha sumpsit Adonim:
                   Sed genitrix Myrrhæ nomine nulla datur.
          Labdacus extrema est producta ab Agenore proles:
                   Laius huic tacito filius ex utero.
135     Laius Oedipodem ex Iocasta coniuge sumpsit.
                   Ex matre impurus quatuor Oediopodes:
          Antigonam, Ismenen, Eteoclea cum Polynice.
                   Thersandrum Argia de Polynice parit.
          Cœlius ætheriæ sobolis pars altera, bis sex,
140               Sed tantum è Vesta pignora sena dedit:
          Tethyn, Opim, Cererem primam, Titana, marisque
                   Rectorem Oceanum, falciferumque senem.
          Vulcanum primum tulit inde, Iouemque secundum:
                   Sed quo concubitu, non tenuisse licet.
145     Mercurius pariente Die quoque tertius, illi,
                   Si modo uera canunt, magnaque nata Venus.
          Inuentorque domus luteæ, sine nomine matris,
                   Toxius ortus ab hoc, atque secunda Venus.
          A` uenio deducta Venus, quod ad omnia diua
150               (Tullius ut cecinit) prompta uenire solet.
          Hæc eadem à spumis olim sibi nomina traxit,
                   E` quibus in rauco dicitur orta mari.
          Nam pelagi tumidas quum demisißet in undas
                   Saturnus Cœlo membra resecta patri,
155     Illorum è spumis contractis sanguine fuso,
                   Virgo sub æqureis orta putatur aquis.
          Aphrogenia igitur dicta est hinc, atque Aphrodite,
                   Dorica quòd spumam lingua uocauit aphron.
          Et quod nata sacris primum est appulsa Cytheris,
160               Hoc Cytherea sibi nomen habere solet.
          Quod Cypron hinc petijt, sedes ubi plurima diuæ est,
                   Huic quoque cognomen Cyprogenia fuit.
          Natus Eryx, structo Siculorum in uertice templo,
                   Fecit ut huic nomen pòst Erycina foret.
165     Sunt qui illam dicant Philomedea, testibus orta
                   Quod fuerit, risum uel dea semper amet.
          Te peperisse uolunt matrem hanc formose Cupido,
                   Qui mentes hominum cœlicolumque domas.
          Mercurio fulgens peperit Venus Hermaphroditum,
170               Qui mulier, qui uir, neuter & unus erat.
          Vulcano è primo primus fuit ortus Apollo,
                   Quem Iouis alterius nata Minerua creat.
          Prima Ceres Acheronta parit: qui Nocte Megæram,
                   Tisiphonam, Alectò, tris furias genuit.
175     E` terraque Stygem: parit hæc Cocyton: at ille
                   Te Phlegethon: Lethen tu generare soles.
          Vtraque in obscuro est genitrix. Acheron quoque nymphæ
                   Turbidus ex Orne, protulit Ascalaphum.
          De Styge te nata natam Victoria . sed te
180               Natus Honor sola est, delituitque pater.
          Se quondam læto Reuerentia iunxit Honori,
                   Et sacra Maiestas protinus orta fuit.
          Titanum è terra bis septem promere fœtus
                   Constat, & Aurora est filia sola tamen.
185     Cætera turba mares, Hyperion, & ipse Lycaon,
                   Cœus, & Astræus, sæuus & Iapetus.
          Pallenes, Pallas’ue, & Typhon siue Typhœus:
                   Quidque patris nomen non habuere sibi
          Encheladus, Briareus, Aegeon, Runcus, Aloëus,
190               Falciferi ultores, Porphyreonque, dei.
          Quos pater infestos olim sibi Iuppiter igne
                   Ad Styga fulmineo trusit ab arce poli
          Sanguine ab illorum fuso excreuisse uirorum
                   Cædibus & uitijs corpora plena ferunt
195     A` magno exortum memorant Hyperione Solem,
                   Et Lunam: obscurus partus uterque manet.
          Aeonas, Horasque Chronis: sed Nerea Soli
                   Lampetiam, & pariter te Phaëtusa tulit.
          De Persa Oceani prole est sublataque Circe,
200               Aeetesque deo, qui uehit altus equos.
          Medeam Aeetæ coniunx Ipsæa tulisse
                   Fertur, & Absyrtum, Calciopenque uiro.
          Vxorem hanc Phryxus, Medeam duxit Iason,
                   Quæ fratrem potuit dilacerare suum.
205     Sol quoque Miletum non nota excepit ab aluo,
                   Angitiam, Dircen, Pasiphaënque simul.
          Candida Mileto Cyane est enixa gemellos,
                   Biblida cum Cauno, quos malus ußit amor.
          Arcadis at mater de patre Lycaone nata est
210               Calisto, arctoi gloria summa poli.
          Hæc ursa est, Helice, Septentrio, uel Cynosura,
                   Interdum Phœnix nomine dicta nouo.
          Latonam è Cœo, qua tu susceptus Apollo,
                   Asterienque ferunt matre latente satas.
215     Aurora Astræo peperit Titania fratri
                   Astræam, & uentos, qui freta longa premunt.
          Primus ab exortu consurgit Apeeliotes,
                   Quem Subsolanum lingua Latina uocat.
          Huic flat ab occiduo aduersusque Fauonius orbe,
220               Græcula quem Zephyrum dicere turba solet.
          Perfurit arctoo Septentrio missus ab axe:
                   Hunc Boream Graiæ constituere notæ.
          Limite quem recto mittit contraria tellus:
                   Est Latijs Auster, Cecropiusque Notus.
225     Inter eum & primum celer est Vulturnus Achæis
                   Ingenti strepitu quòd fluat, Eurus erit.
          Personat Argestes contrà, nostroque uocatus
                   Spirat in æquoreas nomine Corus aquas.
          Austrû inter Zephyrûque fremês uenit Aphricus, aut Libs:
230               Obuius huic Aquilo turbidus ore furit.
          Quem Libs atque Notus claudunt, ab utroque uocatur,
                   Compositis gemino dogmate nominibus.
          Cæcian opposita dicunt de parte meantem,
                   Is sibi Romanum non puto nomen habet.
235     At quem Vulturnus medium comprehendit, & Auster.
                   Euroaustrum appellant, Euronotumque simul.
          Thrascion obijciunt crepitantem à fronte poëtæ:
                   Fallor, an hæc numero stirps duodena fuit?
          E` Zephyro Balium, Xanthumque, Harpyia Podarge
240               Fertur Achilleis nixa tulisse iugis.
          Sed Zethum, & Calaim, Boreæ parit Orithyia:
                   Ignoto Harpalicen sustulit ille toro.
          Hesperon ex Asia , atque Epimethea, teque Prometheu:
                   Atlantem ex Clymenè protulit Iapetus:
245     Hesperus Hesperidas, Aeglen simul atque Erethusam,
                   Tertia quam memorant Hesperethusa fuit.
          Pyrrha patrem nascens Epimethea sola uocauit,
                   Cognita Pyrrha satis Deucalione uiro.
          Hesperidum & Pyrrhæ matres latuØre: Prometheus
250               Pandoram molli fecit at ipse luto.
          Iside mox factus pater est, & Deucalione,
                   Quos tulit obscura de genitrice duos.
          Deucalion Pyrrha genuit de coniuge, uersum
                   Psittacon in uolucrem nominis inde sui.
255     Hellanuque, Hellas quo dicta est Græcia: tectis
                   Sed te Phentrates & Dionyse toris.
          Ex Atlante fuit tacito de uentre Calypso,
                   Sed puer ex Aethra post generatus Hyas.
          Hic uenator erat, quem fulua leæna peremit:
260               Illa diu est Itachum sed remorata uirum.
          Atlanti coniunx Hyadas quoque parturit Aethra,
                   Quas numero septem fama fuisse refert.
          Pyrrhodile, Eudora, Ambrosie, Chronis, atque Thiene,
                   Polyxo, & Phyto: nomina Græca manent.
265     Pleione Atlantis fœmori coniuncta, putata est
                   Nutrices Bacchi gignere Pleïadas:
          Taygetam, Maiam, Steropen, Meropenque, Celeno,
                   Electram, Alcyonen, sidera facta polo.
          Pallene, aut Pallas quintam genuisse Mineruam
270               Diceris: at uenter, quo generata, latet.
          Creditur illa tamen patrem occidisse. Typhœus,
                   Seu Typhon, natos edidit ipse duos:
          Aeon, & ignota fuit hic productus a aluo:
                   Chedria te mater sæua Chimæra tulit.